Warunkowe umorzenie postępowania jest szczególnym i niedostępnym dla wszystkich sposobem zakończenia sprawy karnej. Możliwość zastosowania takiego rozwiązania należy do oceny i decyzji sądu karnego orzekającego wyrokiem. Kto i w jakich okolicznościach może wystosować wniosek o umorzenie postępowania karnego? Wzór pisma – co powinien zawierać i jak je poprawnie przygotować? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym artykule.
Warunkowe umorzenie postępowania – na czym polega i co oznacza dla sprawcy?
Jeśli występują określone przesłanki, proces karny może zakończyć się warunkowym umorzeniem postępowania (o ile sprawa nie dotyczy przestępstwa zagrożonego karą wyższą niż 5 lat pozbawienia wolności). Jest to szczególna sytuacja, która polega na warunkowym zwolnieniu sprawcy czynu zabronionego od konieczności ponoszenia kary przewidzianej za jego popełnienie, dając mu kontrolowaną wolność. Oznacza to, że odstąpienie przez sąd od skazania sprawcy przestępstwa i orzeczenia wobec niego kary jest możliwe wyłącznie przy jednoczesnym nałożeniu na niego obowiązków próby, które są szczegółowo wskazane w Kodeksie Karnym.
Co istotne, warunkowe umorzenie postępowania karnego zgodnie z obowiązującą literą prawa nie stanowi skazania, w związku z czym nie podlega wpisaniu do kartoteki skazanych Krajowego Rejestru Karnego. Sprawca, uzyskując takie orzeczenie, pozostaje zatem w świetle prawa osobą niekaraną. Warunkowe umorzenie następuje jednak na okres próby (od 1 roku do 3 lat), podczas którego sprawca może zostać oddany pod dozór kuratora. Wydanie takiego orzeczenia wiąże się dodatkowo z obowiązkiem naprawienia wyrządzonej szkody lub – jeśli istnieje taka możliwość – zadośćuczynienia za spowodowaną krzywdę.
Wniosek o umorzenie postępowania karnego – wzór
Wydanie decyzji o warunkowym umorzeniu postępowania karnego może nastąpić zarówno na wniosek oskarżonego lub reprezentującego go obrońcy, jak i z inicjatywy sądu bądź prokuratora zaangażowanego w sprawę. Możliwe są dwa etapy postępowania karnego, podczas których można wystosować wniosek o umorzenie postępowania karnego. Wzór jest potrzebny w przypadku składania go w formie pisemnej, jednak warto wiedzieć, że można wystąpić z takim wnioskiem również ustnie, np. w trakcie przesłuchania lub bezpośrednio na rozprawie. Wniosek o umorzenie można przygotować już na etapie postępowania przygotowawczego, jednak wówczas należy zaadresować go do prokuratora. Natomiast w przypadku, gdy postulat ten składany jest już podczas postępowania jurysdykcyjnego, trzeba skierować go do prowadzącego sprawę sądu karnego.
W przypadku pisemnego wniosku o umorzenie postępowania karnego wzór powinien być dopracowany pod względem formalnym, zawierając dane takie jak:
- data i miejsce sporządzenia wniosku;
- dane personalne wnioskodawcy (imię, nazwisko, adres zamieszkania);
- sygnatura sprawy;
- pełna nazwa wniosku („Wniosek o warunkowe umorzenie postępowania”).
W samej treści wniosku można zaproponować okres próby oraz pozostałe związane z nią obowiązki, do których przestrzegania i realizacji jest gotowy zobowiązać się podejrzany lub oskarżony. Kluczowym punktem wniosku o umorzenie postępowania karnego (wzór pisma bezwzględnie musi go zawierać) jest uzasadnienie. W jego treści należy powołać się na wiarygodne argumenty potwierdzające zasadność uwzględnienia wniosku przez sąd. Najważniejsze okazuje się w tym miejscu odwołanie do przesłanek orzeczenia o warunkowym umorzeniu, które zawarte są w art. 66 Kodeksu Karnego. Wśród nich wymienia się następujące okoliczności:
- wina i społeczna szkodliwość popełnionego czynu są w ocenie sądu nieznaczne;
- okoliczności popełnienia czynu nie podlegają wątpliwościom;
- sprawca czynu nie był wcześniej karany za przestępstwo umyślne;
- postawa sprawcy, a także jego właściwości, warunki osobiste i dotychczasowy styl życia dają prawo sądzić, że pomimo umorzenia postępowania będzie on przestrzegał porządku prawnego (jest to tzw. pozytywna progroza kryminologiczna).